Αγαπητό μου ημερολόγιο. Ώπα λάθος..
Αγαπητοί συνφορουμίτες.. αυτό το αρθράκι-οδηγός αφορά τη δημιουργία κυκλώματος τροφοδοσίας με χρήση κάποιων ηλεκτρονικών και αν αποφασίσετε να το ακολουθήσετε βαδίζετε με δική σας και μόνο ευθύνη. Καλό είναι να έχετε και μια ασφάλεια πυρός!
Τα ρελέ, οι ασφάλειες και τα καλώδια. Ή αλλιώς “πως δεν θα βάλετε φωτιά στο αυτοκίνητό σας επειδή συνδέσατε μιά λάμπα”.
Καλό είναι να ρίξετε μια ματιά στην “εισαγωγή” για να κατανοήσετε βασικά αλλά ΑΠΛΑ πράγματα.
Εισαγωγή:
Τα καλώδια τα ξέρουμε όλοι, αυτό που πολλοί δεν ξέρουν είναι πως η επιλογή της ασφάλειας σε ένα κύκλωμα γίνεται σύμφωνα με το πόσο ρεύμα αντέχει το κάθε καλώδιο.
H επιλογή του πάχους του καλωδίου γίνεται σύμφωνα με το πόσο ρεύμα (Αμπέρ) θα τραβήξει το φορτίο μας (είτε αυτό είναι λάμπα, είτε μοτέρ είτε cb είτε ηλεκτρονικό λουκούμι με τηλεκαυτεθυνόμενη ζάχαρη).
Άρα βλέπω τι θέλω να τροφοδοτήσω, διαλέγω καλώδιο και μετά διαλέγω ασφάλεια για να προστατέψω το καλώδιο.
Το κάθε φορτίο συνήθως αναγράφει την ανάγκη του για ρεύμα σε Α (αμπέρ) είτε γράφει πόσα W (βατ) είναι. Aν γράφει τα Α κατευθείαν είμαστε οκ, αν γράφει W ένας απλός και μπακαλίστικος τύπος να υπολογίζουμε τα Watt είναι: I=P/V. Δηλαδή: Τα Αμπερ τα βρίσκουμε αν διαιρέσουμε τα Watt (P είναι η ισχύς και μετράται σε Watt) με τα Volt. Όπου βόλτ στα αυτοκίνητα βάζουμε 12 αλλά σε ένα εν λειτουργία εν ζωή δυναμό αυτοκινήτου είναι 14,4v (περίπου).
Πρακτικά:
Άρα (μπακαλίστικα) πήρα 2 λάμπες από 100watt η κάθε μια για τα νέα μου προβόλια. Πόσο ρεύμα τραβάνε? 100+100=200watt. I=P/V oπότε: Ι=200/12 = 16,7A. (Να πω εδώ ότι αν αντί για 12v έβαζα στον τύπο 14,4v τότε τα αμπέρ θα ήταν 13,9Α οπότε καλύτερα να υπολογίζετε με τα 12βολτ και να πηγαίνετε σε ενα νούμερο πιο “ασφαλες” σε ασφάλεια και.. καλώδιο βέβαια!
Ο τύπος είναι μπακαλίστικος γιατί κανονικά παίζει ρόλο η ειδική αντίσταση του αγωγού, η απόσταση, η θερμοκρασία, απώλειες και πολλά άλλα που στις αποστάσεις καπό-καμπίνα λίγο θα μας απασχολήσουν.
Άρα λοιπόν ξέρουμε τι θέλουμε να τροφοδοτήσουμε και πόσο ρεύμα τραβάει. Αφού βρήκαμε στο παράδειγμά μας ότι θα τραβάει 16,7Α εμείς θέλουμε να δούμε ποιός αγωγός είναι ικανός ΠΡΙΝ ΛΙΩΣΕΙ να μας τροφοδοτεί με αυτό το ρεύμα.
- 1.jpg (45.89 KiB) 15169 προβολές
Ένα καλώδιο 2,0mm μας κάνει. Τι είπαμε όμως? Οτι θα το ασφαλίσουμε με την ανάλογη ασφάλεια. Μια ασφάλεια 20Α είναι οκ εδώ.
Οπότε ένα κύκλωμα χωρίς ασφάλεια θα ήταν έτσι:
- non fuse.jpg (19.71 KiB) 15169 προβολές
Στο πρώτο τσαφ όμως θα έκανε.. ΓΟΥΦ! Η.. ασφάλεια πυρός που λέγαμε?
Οπότε με την ασφάλεια θα είναι κάπως έτσι:
- fuse.jpg (20.76 KiB) 15169 προβολές
Μια ασφαλειοθήκη στεγανή μίας ασφάλειας είναι κάπως έτσι:
- 20160429_121541.jpg (123.67 KiB) 15169 προβολές
Όλα έτοιμα? ΌΧΙ. Σε αυτό το κύκλωμα αυτό που συμβαίνει είναι πως το καλώδιο διατρέχεται σε όλο το μήκως του από το μεγάλο ρεύμα του φορτίου. Έτσι θα χρησιμοποιήσουμε το γνωστό ρελέ του οποίου η δουλειά είναι όταν ενεργοποιηθεί να τροφοδοτήσει εκείνο με ρέυμα ενώ εμείς από την καμπίνα μας το μόνο που θα έχουμε κάνει είναι να του δώσουμε ένα ΠΛΗΝ. (σασί).
Γιατί? Αν κοπεί το καλώδιο πχ κάπου ανάμεσα από μηχανοστάσιο και διακόπτη καμπίνας, δεν θα έχω βραχυκύκλωμα. Αν χαλάσει ο διακόπτης μέσα στην καμπίνα, το πολύ-πολύ να δίνει μόνιμα εντολή στο ρελέ. Και το πιό βασικό, δεν πηγαινοφέρνω καλώδια με ρεύμα στην καμπίνα!
Το ρελέ είναι ουσιαστικά ένας διακόπτης που ενεργοποιείται μέσω ρεύματος. Εμείς θα του δώσουμε μέσω μιας ασφαλειοθήκης ένα μόνιμο 12volt από μπαταρία ή διακοπτόμενο από το κλειδί και ο διακόπτης της καμπίνας μας απλά θα του δίνει το “σώμα” (σασί).
Πως?
- relay schematic.jpg (28.48 KiB) 15169 προβολές
Αυτό είναι ένα σχεδιάγραμμα ενός κοινού ρελέ με 5 ακροδέκτες. Χωρίς να κάνουμε τίποτα, τα πόδια 30 και 87Α κάνουν κύκλωμα. Όταν τα πόδια 85 και 86 πάρουν + και – (στην αναγραφόμενη τάση του ρελέ) τότε αλλάζει η επαφή του ρελέ και πλέον το 30 κάνει επαφή με το 87. Το 87Α είναι πιά “στον αέρα” (δεν κάνει τίποτα).
Άρα εν ολίγης:
Το ρελέ θα το βάλουμε να πάρει ρεύμα από τη μπαταρία μέσω ασφαλειοθήκης. Η μια πλευρά της ασφαλειοθήκης στον πόλο, η άλλη στο πόδι 30 του ρελέ ΚΑΙ στο πόδι 86. Έτσι ασφαλίζω από βραχυκύκλωμα και το ίδιο το ρελέ αν πεθάνει αλλά και το φορτίο μου. Το πόδι 85 με καλώδιο το τραβάω μέχρι μέσα στην καμπίνα και το βάζω στον ένα ακροδέκτη του διακόπτη μου. Το άλλο άκρο του διακόπτη μου το βάζω με ένα στρογγυλό cos (φωτό) σε μιά βίδα κοντά στο διακόπτη που θα πιάνει σασί. (To νου σας, η βίδα να έχει επαφή με το σασί!, Μετρήστε με ένα πολύμετρο) Το 87 το πηγαίνω στο + του φορτίου μου (προβολάκια, cb, ηλεκτρονικό λουκούμι κτλ) ενώ το – του φορτίου μου το ρίχνω με ένα στρογγυλό cos στο σασί κοντά του.
- fvto cos.jpg (84.23 KiB) 15169 προβολές
Σημαντικό: Του – από το φορτίο δεν του βάζω λεπτό καλώδιο, είναι εξίσου σημαντικό (αν όχι σημαντικότερο) με το + ! Οπότε ότι καλώδιο χρησιμοποιήσω για το + του φορτίου βάζω και για το -.
- kiklwma.jpg (20.85 KiB) 15169 προβολές
Λειτουργία: Ανάβω διακόπτη: η γείωση από το ένα πόδι του διακόπτη περνάει στο άλλο, πάει στο 85 του ρελέ, αλλάζει επαφή το ρελέ, περνάει το ρεύμα μέσω της ασφαλειοθήκης και του ρελέ και πάει και ανάβει το φορτίο μου.
Στις συνδέσεις με τα cos και τα φυσάκια χρησιμοποιήστε θερμοσυστελλόμενο, είναι πιό όμορφο, πιό σωστό από μονωτική αφού δεν ξεφτίζει και ασφαλέστερο.
Υγ.: Αν το ηλεκτρονικό λουκούμι δεν ανάψει κάτι κάνατε λάθος..
Ένα site το οποίο υπολογίζει αυτόματα το τι καλώδιο χρειαζόμαστε είναι αυτό: http://www.solar-wind.co.uk/cable-sizing-DC-cables.html
Βάζουμε στις απώλειες (acceptable loss) ένα 3%, 12 βολτ από κάτω, το μήκος καλωδίου από την ασφάλεια μέχρι το φορτίο, πατάμε Calculate και μας εμφανίζει το καλώδιο.
Oι ΜΕΓΙΣΤΕΣ εντάσεις σε Αμπέρ που μπορεί να αντέξει ένα καλώδιο ανάλογα με τη διατομή του όπως φαίνεται και εδώ: http://www.rowand.net/Shop/Tech/WireCapacityChart.htm
Προσοχή: Μιλάμε για τη ΜΕΓΙΣΤΗ ένταση πριν ΛΙΩΣΕΙ το καλώδιο και για μικρή διαδρομή. Αν πχ το καλώδιο είναι 1 ή 2 μέτρα. Όσο μεγαλώνει η απόσταση του καλωδίου τόσο πιό λίγα Αμπέρ θα αντέξει.
Στα 12βολτ:
0,5mm -> 5A
0,75mm -> 8A
1,0mm -> 10A
1,5mm -> 20A
2,0mm -> 40A
2,5mm -> 50A
4,0mm -> 60A
Οπότε σε μιά απόσταση 1, 2 μέτρα αν το φορτίο μας είναι 17Α όπως στο παράδειγμα, θα πάμε "μια κλίμακα" πάνω δηλαδή θα επιλέξουμε το καλώδιο 2,0mm το οποίο επειδή στα 40Α λιώνει επιλέγουμε μια ασφάλεια 20Α ή και 25Α (αφού το καλώδιο αντέχει μέχρι 40 -σε μικρή απόσταση- και το φορτίο μας είναι 17Α)
Το σημαντικό είναι να διαλέξουμε πιο χοντρό καλώδιο από κάποιο που η διατομή του οριακά αντέχει το ρεύμα μας και να το ασφαλίσουμε με μια ασφάλεια ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ από τη μέγιστη αντοχή του σε ρεύμα.
Ξανά: ΑΝ έχετε μεγάλες αποστάσεις καλωδίου δεν ισχύει το παραπάνω και καλύτερα να χρησιμοποιήσετε τον τύπο που έχει ανεβάσει και ο Πάνος εδώ:
http://vitaraclub.gr/viewtopic.php?f=32&t=12083#p240203
Ή να δείτε αυτό τον πίνακα: http://www.engineeringtoolbox.com/amps- ... d_730.html
ή αυτό: http://www.offroaders.com/tech/12-volt- ... e-amps.htm
Και να κάνετε μετατροπή τα AWG σε mm και τα πόδια σε cm.
Ένας πίνακας που μας βοηθάει να επιλέξουμε καλώδιο είναι και ο παρακάτω:
- DC_wire_selection_chartlg.jpg (167.43 KiB) 15108 προβολές
Ή αυτός:
http://www.sunforceproducts.com/Support ... nTable.pdf
Η διατομή καλωδίου από AWG σε mm μπορεί να γίνει οπουδήποτε στο google όπως πχ εδώ: http://www.rapidtables.com/calc/wire/awg-to-mm.htm
Όπως επίσης και η ασφάλεια του κυκλώματος του διακόπτη θα μπορούσε κάλλιστα στο παράδειγμά σου να είναι 2,5Α..
? Updates every