Mιας και σας αρέσουν τα ιστορικά θέματα, με αφορμή τον θάνατο ενός εκ των πρωταγωνιστών , του αξιωματικού του Π.Ν. Βασιλείου Ντερτιλή, μια αναδρομή σε μία επιχείρηση που ίσως σήμερα λίγοι θυμούνται....
Του ΠΑΡΙ ΚΑΡΒΟΥΝΟΠΟΥΛΟΥ
Οι παλαιοί στρατιωτικοί συντάκτες τον λέγαμε “Έλληνα 007”. Όχι μόνο για το παρουσιαστικό του ,αλλά και για τις πολλές μυστηριώδεις αποστολές που είχε κατά καιρούς αναλάβει. Ο Βασίλης Ντερτίλης ο επικεφαλής του Τμήματος Ειδικών Αποστολών που γνωρίσαμε στις αρχές της δεκαετίας του 90 ,δεν υπάρχει πια. Μετά από μία τελευταία δύσκολη μάχη ηττήθηκε και αναχώρησε για την τελευταία αποστολή.
Ήταν ο επικεφαλής της επιχείρησης απεγκλωβισμού ομογενών από το Σοχούμι. Η περίφημη επιχείρηση Χρυσόμαλλο Δέρας, που σχεδόν κάθε φορά που συναντιόμαστε κάποιοι δημοσιογράφοι μαζί του τον βάζαμε να μας την διηγηθεί ,ξανά και ξανά. Και πάντα μέναμε στα σχέδια ,ότι πρέπει να γίνει βιβλίο.
Από εκείνες τις διηγήσεις του “κολλήσαμε” και το 007 ,αφού η συνεργασία του με τη Βιργινία Τσουδερού, σ΄ εκείνη την επιχείρηση ήταν ένα ακόμη στοιχείο που θύμιζε τις ταινίες Τζέημς Μποντ.
Δική του έμπνευση ήταν η ενεργοποίηση ενός Τμήματος Ειδικών Επιχειρήσεων, για το οποίο τον στήριξαν Αρχηγοί που πίστευαν σ΄ αυτόν με πρώτο το ναύαρχο Χρίστο Λυπέρη. Ο Βασίλης Ντερτιλής δεν “κουβάλησε” ποτέ την υπόθεση του πατέρα του. Δεν είχε ποτέ πρόβλημα να μιλήσει γι΄ αυτό. Είχε καταφέρει με τη παρουσία του, τη συμπεριφορά του και τελικά με την δράση του να είναι αποδεκτός απ΄ όλους στο Πολεμικό Ναυτικό.
Μετά από την ενεργοποίηση του Τμήματος Ειδικών Επιχειρήσεων και τις αποστολές που ανέλαβε σε πάρα πολλές φλεγόμενες περιοχές του πλανήτη (Βοσνία-Σομαλία-Ερυθραία αλλά και αλλού) ο Βασίλης Ντερτίλης απέκτησε μεγάλη εμπειρία σε πάσης φύσεως “ανορθόδοξες” επιχειρήσεις. Υπουργοί Άμυνας τον εμπιστεύονταν τυφλά για θέματα που είχαν να κάνουν με τις περιοχές των Βαλκανίων ,της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, τις οποίες τις είχει “περπατήσει” ο ίδιος. Μετά από τη κρίση των Ιμίων ο Βασίλης Ντερτιλής υπέβαλε παραίτηση και ξενιτεύθηκε. Βρέθηκε μεταξύ Αυστρίας όπου ζούσε με την οικογένειά του και του Βελιγραδίου ,όπου δραστηριοποίηθηκε επιχειρηματικά και εξελέγη και πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων επιχειρηματιών εκεί.
Ερχόταν συχνά στην Αθήνα και πάντα συναντούσε κάποιους δημοσιογράφους του αμυντικού ρεπορτάζ. Οι πληροφορίες που είχε και οι αναλύσεις που έκανε ήταν πάντα ακριβείς και γι΄ αυτό πολύτιμες. Εκτός από την επιχείρηση στο Σοχούμι , ο Βασίλης δεν έλεγε πολλά για όλες τις άλλες αποστολές του. Ωστόσο συνάδλεφοι που κάλυψαν τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία δεν μπορούν να ξεχάσουν την άνεση με την οποία ο Βασίλης Ντερτιλής προσέγγιζε όλες τις μεγάλες προσωπικότητες των αντιμαχόμενων πλευρών. Στενή η σχέση του ακόμη και με τον Κάρατζιτζ, ενώ ήταν άνθρωπος που τον εμπιστευόταν μέχρι και ο Αρκάν.
Είναι βέβαιο ότι ..
ο Βασίλης Ντερτιλής έζησε μια ζωή κάτι παραπάνω από συναρπαστική και ενδιαφέρουσα. Δύσκολη σε κάποιες φάσεις αλλά πάντα συναρπαστική. Έφυγε πολύ νωρίς.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΟ ΔΕΡΑΣ
ΣΟΧΟΥΜΙ-ΑΜΠΧΑΖΙΑΣ
ΑΠΟΣΤΟΛΗ:ΑΠΕΓΚΛΩΒΙΣΜΟΣ 2000 ΕΛΛΗΝΩΝ.
Ξημέρωμα 15ης Αυγούστου 1993. Στο λιμάνι του Σοχούμι οι μάχες μεταξύ Γεωργιανών και Αμπχάζιων. Στα ανοιχτά ένα ελληνικό επιβατηγό πλοίο της εταιρείας ΑΓΟΥΔΗΜΟΣ. Στα περίχωρα του λιμανιού,περίπου 2000 Έλληνες συνοδευόμενοι από μία μικρή ομάδα Ελλήνων βατραχανθρώπων με επικεφαλής τον αντιπλοίαρχο τότε Βασίλη Ντερτιλή ,προσπαθούν να φθάσουν με ασφάλεια στο λιμάνι για να επιβιβαστούν στο πλοίο.
Από το πόλεμο στη περιοχή οι Έλληνες μετρούσαν ήδη 200 νεκρούς.
Ο θρύλος θέλει τους Έλληνες στρατιωτικούς να έρχονται σε συνεννόηση με τους Αμπχάζιους,οι οποίοι με αντεπίθεση παίρνουν τον έλεγχο του λιμανιού και δίνουν διαβεβαιώσεις για την ασφάλεια των Ελλήνων.
Το επιβατηγό πλοίο μπαίνει στο λιμάνι και οι Έλληνες επιβιβάζονται αστραπιαία .
Για να γίνει αυτή η επιχείρηση είχε προηγηθεί προετοιμασία πολλών ημερών από την ομάδα των βατραχανθρώπων και του επικεφαλής τους, ο οποίος ήταν σε διαρκή επαφή με την υφυπουργό Εξωτερικών Βιργινία Τσουδερού που συντόνιζε από την Αθήνα.
Η επιχείρηση Χρυσόμαλλο Δέρας, ήταν άκρως απόρρητη και ανακοινώθηκε μετά από την ολοκλήρωσή της,όταν οι Έλληνες αποβιβάστηκαν στην Αλεξανδρούπολη.
Πριν από δεκαπέντε χρόνια η Ελλάδα οργάνωσε τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική επιχείρηση για να παραλάβει Ελληνες που απειλούνταν από πολεμικές συγκρούσεις στο ηφαίστειο του Καυκάσου. Μετά το μέτωπο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και τη Νότια Οσετία είχε αρχίσει ο πόλεμος στην Αμπχαζία.
Ηταν η τέταρτη κατά σειρά προσφυγιά που βίωνε ο πληθυσμός αυτός μέσα σε εβδομήντα χρόνια. Υπολογίζεται ότι οι Ελληνες νεκροί σε όλη την Αμπχαζία ξεπερνούσαν τους 200. Το τι συνέβαινε τότε στο Σοχούμι περιγράφεται αποκαλυπτικά από ένα έγγραφο που έστειλε τότε στην ελληνική κυβέρνηση ο Ελληνικός Σύλλογος της πόλης Σότσι, όπου είχαν καταφύγει πολλοί Ελληνες πρόσφυγες. Μεταξύ άλλων στην έκκληση έγραφε: «Σήμερα στη Γεωργία μαίνεται φοβερός πόλεμος, χύνεται το αίμα των Ελλήνων ομοεθνών μας, χάνονται γέροι, γυναίκες και παιδιά. 1.000 Ελληνες –πρόσφυγες από την Αμπχαζία– εγκαταλείπουν το βιος πολλών γενεών, τα νοικοκυριά και τα σπίτια τους χωρίς μέσα διαβίωσης για να σώσουν τη ζωή τους. Κατευθύνθηκαν στο Βατούμι για να μεταβούν αργότερα στην Ελλάδα μέσω της γειτονικής Τουρκίας. Είναι δύσκολο να περιγραφούν τα πάθη των. Σε μια στιγμή έχασαν τα πάντα, πολλούς συγγενείς και μόλις πρόλαβαν να φύγουν από τα σπίτια τους και να σώσουν τη ζωή τους. Αλλά το πιο δύσκολο ακόμα είναι να βλέπεις να κλαίνε οι μητέρες, παππούδες, γιαγιάδες. Η γενοκτονία των Ποντίων Ελλήνων συνεχίζεται, τους σκοτώνουν, τους κλέβουν, τους βιάζουν...».
Στην Αμπχαζία κατοικούσαν 15.000 Ελληνες, οι οποίοι στην πλειονότητά τους είχαν επιστρέψει από την Κεντρική Ασία, όπου είχαν εκτοπιστεί το 1949. Η Αμπχαζία είχε καθεστώς Αυτόνομης Δημοκρατίας, ενταγμένης στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Γεωργίας. Οι Γεωργιανοί διεκδίκησαν την πλήρη ενσωμάτωση της Αμπχαζίας στο έθνος - κράτος τους, ενώ οι Αμπχάζιοι θέλησαν να δημιουργήσουν το δικό τους. Η σύγκρουση των Γεωργιανών με τους Αμπχάζιους χρονολογείται από το πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα.
Η αφορμή για την τελική σύγκρουση δόθηκε στην αρχή του καλοκαιριού του 1992, όταν στάλθηκε γεωργιανός στρατός στο Σοχούμι. Οι Ελληνες της περιοχής βρέθηκαν στο μέσο των μαχών. Διακήρυξαν την ουδετερότητά τους, παρότι συναισθηματικά υποστήριζαν τους Αμπχάζιους. Οι Αμπχάζιοι, παρότι ήταν μόνο το 17% του συνολικού πληθυσμού της Αμπχαζίας, κατάφεραν να πάρουν με το μέρος τους τις περισσότερες εθνικές ομάδες της περιοχής, συγκροτώντας έτσι ένα ευρύ αντιγεωργιανό μέτωπο. Υποστηρίχθηκαν επίσης από την Ομοσπονδία των Ορεινών Λαών του Καυκάσου, που είχε στόχο την επαναφορά του status quo που υπήρχε πριν την κατάληψη της περιοχής από τους Ρώσους το 19ο αιώνα.
Πηγές http://www.onalert.gr & http://www.kathmerini.gr